Şamil Kandemir
Traktör Sazi, İran’ın Tebriz şehrinde yer alan, dünyanın en fazla Türk taraftarına sahip futbol takımıdır. Maçlarını ortalama 80 bin taraftarla oynayan Traktör Sazi, Güney Azerbaycan Türklerinin sembolü olmuştur. 1970 yılında kurulan futbol takımı maçlarını Yadigar İmam Stadyumu’nda oynamaktadır. İsmini, ülkenin en büyük traktör fabrikasından almaktadır. Kulüp 2002 senesinde ligden düşmesine rağmen 2010 yılında Iran Birinci Ligi’ne tekrar çıkmayı başarmıştır, Iran Birinci Ligi’ne çıktığı 2010 senesinde karşılaştıkları Persepolis karşılaşmasında stat ve çevresine 120 bin taraftar toplayarak İran Birinci Ligi’nde taraftar rekoru kırmayı başarmıştır. 2013 senesinde tarihinde ilk defa Asya Şampiyonlar Ligi’ne katılmıştır.
İran’daki 40 milyon Türk’ün sesi olan Traktör Sazi taraftarları kendilerine “Kızılkurt” ismini takmışlardır. Gündeme bir futbol kulübü olmaktan daha çok toplumsal olaylara gösterdikleri reaksiyonlarla damga vurmuşlardır. Marşlarını bozkurt işareti yaparak söylerler ve maç esnasında hep bir ağızdan birer kurt gibi ulurlar. Tebriz-Bakü-Ankara; biz hara, farslar hara”(Tebriz-Bakü-Ankara; biz nere, farslar nere?). “Azerbaycan var olsun istemeyen kör olsun”, “Türk dilinde medrese olmalıdır herkese” ve “Azerbaycan bir olsun/Merkezi Tebriz olsun” gibi tezahüratlarla Iran faşizminin sindirmeye çalıştığı Türklük duygularını yeşil sahalar üzerinden açığa vurmaya çalışmaktadırlar.
“Yel Yatar. Tufan Yatar, Yatmaz Traktor Bayrağı”
2015 senesinde şampiyonluğa oynayan Traktör Sazi’nin başına ilginç bir olay geldi. Ligin son haftası Naft Tahran takımı karşısında 3-1 önde olan Traktör Sazi Futbol Kulübü’nün stadında, şampiyonluğun diğer adayı olan Sepahan’ın rakibi karşısında yenildiği ve Traktör Sazi’nin şampiyon olabilmesi için artık beraberliğin bile yeterli olduğu anonsu yapıldı. Bunun üzerine kendi sahasına çekilen ve rakibi karşısında baskı kurmayan Kızılkurtların takımı sahadan 3-3 lük beraberlikle ayrıldı. Takımlarının şampiyon olduğunu zanneden binlerce taraftar kutlama yapmak için stada doluştu. Fakat sonrasında gelen anonsla birlikte sevinç yerini öfkeye bıraktı. Çünkü Sepahan rakibi karşısında galip gelmiş ve şampiyonluğa ulaşmıştı. Bunun üzerine çıkan kargaşada taraftarlar ile güvenlik güçleri birbirine girdi. Gelişen olaylarda onlarca taraftar yaralandı, birçoğu da gözaltına alındı.
Traktör Sazi teknik direktörü IRNA haber ajansına sadece şu açıklamayı yaptı: “KANDIRILDIK!” Maç sonu en ilginç açıklama rakip takım Naft Tahran CEO’sunun AFP haber ajansına yaptığı şu açıklama oldu: “87. Dakikaya kadar stadın ekranlarından maçı izliyorduk. Bir anda televizyon, radyo, cep telefonu her şey kesildi.” Yani stadyumdaki izleyici ve futbolcuların Sepahan maçıyla ilgili bilgi almalan kasten engellendi. Doğu Azerbaycan Valisi İsmail Cabbarzade sonucun son derece tartışmalı olduğunu söylemiş ve tüm taraftarlara soğukkanlı olma çağrısı yapmıştır. Traktör’ün tribün lideri Yusuf Çobani o sıralar kurtlarıyla birlikte sokaklarda haykırı yordu: “YEL YATAR, TUFAN YATAR, YATMA TRAKTOR BAYRAĞI”
Kırmızı Kart Protestoları
15 Mayıs 2015 tarihinde oynanan Traktör Sazi-Naft Tahran karşılaşmasında maçın hakeminin Traktör Sazi oyuncusu Andranik Teymourian’a gereksiz yere ikinci sarıdan kırmızı kart göstermesi ve devamında rakip takımın durumu 3-3’e getirip Traktör’ün şampiyonluğu kaçırması Tebriz’de büyük tepki uyandırdı. Binlerce Tebrizli ellerine kırmızı kart alarak hükümeti protesto etti. Ellerde bulunan kırmızı kartlar yalnız şampiyonluk maçında olan skandal için kalkmıyordu. Yıllardır rejim tarafından uygulanan baskıcı politikaya, asimilasyon hareketlerine. öldürülmüş veya tutuklanmış siyasetçi, yazar ve aktivistler için de tüm Tebriz Halkı elini cebine götürüyor ve İran’a kırmızı kartı gösteriyordu.
Güney Azerbaycan
Afşar Devleti hakanı Nadir Şah’ın öldürülmesinden sonra Azerbaycan’da si yasi birlik kurulamamış ve bölgede “Hanlıklar Dönemi” başlamıştır. Azerbaycan olarak adlandırılan bölge bu süreç ve sonrasında İran ve Rusya arasında aman Sız mücadelelere sahne olmuştur. Yapılan savaş sonrasında Rusya, İran’ın birçok toprağını ele geçirmiş ve akabinde Gülistan Antlaşması imzalanmıştır. Fakat İran kaybettiği toprakları geri almak isteyince Rusya bu kez daha da güneye inerek İran’ın en önemli şehirlerinden birisi olan Tebriz’i ele geçirmiştir. 21 Şubat 1828 de Rusya ve İran arasında Türkmençay Barış Anlaşması imzalanmıştır. Antlaşmaya göre Azerbaycan ikiye bölünecek kuzey de kalan kısmı Rusya’ya, güneyde kalan kısmı ise İran’a bırakılacaktır. Kuzey Azerbaycan Türkleri Sovyetler Birliği`nin dağılmasıyla 18 Ekim 1991’de bağımsızlıklarını kazanmışlardır. Fakat güneyde kalan Türkler hala İran Rejiminin boyunduruğu altındadır.
Takım Marşı
Zafer marşını çalan biziz
Dünya boyu kalan biziz
Kahramanlık bizimkidir
İran’a baş olan biziz
Azerbaycan diyarımız,
Traktör iftiharımız
Edep şeref şuarımız
Traktör iftiharımız
Birlik gücüne inanmışız
Dağlar gibi dayanmışız
Çok meydanlar dolaşmışız
İftiharlar kazanmışız
Azerbaycan diyarımız
Traktör iftiharımız
Edep şeref şuarımız Traktör iftiharımız
